انواع سیستم های روانکاری درون موتور

انواع سيستم های روانكاری درون موتور

در موتور يك خودرو ، با توجه به وجود انواع مختلف نيروها، نياز به سيستم های مختلف روانكاری است.

در حالت كلی می توان نيروهای مكانيكي بين قطعات را به دو دسته اصلي نيروهای دورانی ـ فشاری و نيروهای مالشی تقسيم كرد.

نيروي دورانی ـ فشاری در قطعاتی مانند ميل لنگ و ميل سوپاپ به وجود آمده و نيروی مالشی در مناطقی مانند سيلندر ـ پيستون و يا سوپاپ وجود خواهد داشت. مجموعه سيلندر و پيستون به دو طريق روانكاری می شوند. در حالت اول روغن ازطريق مجراي تعبيه شده روي شاتون، به جداره سيلندر رسيده و در حالت ديگر با پاشيده شدن روغن توسط محورهای ميل لنگ اين كار انجام می شود. در نهايت روانكار با ايجاد لايه اي مناسب بين رينگ، پيستون و جداره سيلندر علاوه بر جلوگيری از تماس مستقيم سطوح، از فرار گازهای متراكم درون محفظه احتراق جلوگيری كرده و سپس توسط رينگ روغن جارو شده و به كارتر می ريزد. ازطرف ديگر، سيستم روانكاری در قطعاتی مانند ميل لنگ و ميل سوپاپ با روش مذكور متفاوت بوده و با توجه به نوع محورها و ياتاقان ها (ازنظر تحرك) روانكاری انجام می گيرد.

ياتاقان هاي ثابت ميل لنگ روی محور اصلی آن قرارگرفته و توسط مدار اصلي روغن تغذيه مي شوند. در حالي كه ياتاقان هاي متحرك (محور لنگ) ازطريق كانال هايي كه از محورهاي ثابت به آنها مي رسد، روانكاري مي شوند. نكته بسيار مهمي كه در ارتباط با روانكاري ياتاقان و ميل لنگ وجود دارد، سرعت چرخش (دور) ميل لنگ درون ياتاقان است. در ابتداي استارت هنگامي كه دور موتور صفر است، ميل لنگ روي ياتاقان تكيه كرده و به تدريج با افزايش سرعت گردش ميل لنگ (با توجه به لقي بين ياتاقان و ميل لنگ) روغن به زير محور ميل لنگ كشيده شده و آن را بلند مي كند. بنابراين هرگز نبايد اجازه داد كه دور موتور از حد معيني (بخصوص تحت بار زياد) كمتر شود كه با انتخاب دنده مناسب و سنگين مي توان اين مسئله را حل كرد. از نكات ديگر در ارتباط با روانكاري ميل لنگ، نشت روغن از انتهاي ميل لنگ و ورود آن به قسمت فلايويل و صفحه كلاچ است كه براي جلوگيري از اين امر از كاسه نمد استفاده مي شود. به همين دليل بازرسي و تعويض كاسه نمدها درصورت لزوم، از عوامل مؤثر در عملكرد صحيح صفحه كلاچ و فلايويل است.

روغن و نقش آناليز آن در مراقبت از وضعيت موتور ديزل

استفاده از برنامه آناليز روغن يكي از روش هاي ‏موفق و مورد تاييد براي مراقبت از وضعيت ماشين آلات و جلوگيري از آسيب ديدگي قطعات آنها درطول 3 دهه گذشته بوده است.‏

روغن موتور كه يكي از اجزاي مصرفي موتورهاي احتراق داخلي است، عمر محدودي دارد و بايد پس از مدت زمان معيني، روغن موتور نو جايگزين آن شود. اما ‏آن چيزي كه همواره مورد بحث قرار دارد زمان دقيق تعويض روغن موتور است. ‏در گروه روغن موتورها، پارامتری به نام ذخيره قليائيت كل(TBN) با واحد ‏mg KOH/g‏ ‏وجود دارد كه يكي از ويژگيهاي بارز هر روغن موتور است. اين عدد در هر روغن ‏نشان دهنده خاصيت قليايي آن روغن و يا به عبارت ديگر توانايي آن روغن براي خنثي كردن ‏اسيدهاي تشكيل شده درون روغن، ناشي از اكسيداسيون روغن يا ديگر عوامل است كه در اثر ‏كاركرد روغن موتور ايجاد مي شوند.

براي تعيين زمان دقيق طول عمر يك روغن موتور بايد از ‏TBN‏ روغن نو يا روغن كاركرده مطلع شويم. هنگامي كه از زمان استفاده از روغن موتور مي ‏گذرد، ‏TBN‏ روغن افت مي كند. اين پديده نشان دهنده كاهش توانايي روغن براي مقابله با ‏مواد اسيدي و يا تمام شدن مواد افزودني پاك كننده روغن موتور است. تجربه نشان مي دهد، هنگامي كه ميزان ‏TBN‏ روغن به نصف ‏TBN‏ روغن نو مي رسد، بهترين زمان تعويض روغن ‏موتور فرا مي رسد. در حال حاضر اندازه گيري ‏TBN‏، تنها در آزمايشگاه هاي روغن امكان پذيراست. به همين دليل براي تعيين ‏TBN‏ روغن، بايد از روغن موتور نمونه گيري و به آزمايشگاه ارسال ‏شود. ‏از طرف ديگر امروزه در برنامه هاي پيشرفته مراقبت از وضعيت، به روغن موتوري كه با بسياري ‏از قسمت هاي حساس درون يك موتور در تماس است به چشم يك منبع پر ارزش اطلاعات ‏مي نگرند. بدين منظور ميزان و نوع ذرات فلزي موجود در نمونه روغن را با روش ‏اسپكتروسكوپي يا روشهاي مشابه تعيين مي كنند. ذرات فلزي روغن نو نشان دهنده مواد ‏افزودني موجود در آن است. ولي هنگامي كه روغن درون موتور شروع به كار مي كند، ذرات ‏فلزي ناشي از سايش قطعات موتور مانند ميل سوپاپ ها، پيستون و ياتاقان هاي ميل لنگ در ‏روغن موتور افزايش مي يابد. هنگامي كه اين مقادير از حد مشخصي كه در جداول و برنامه ‏ها تعيين شده است فراتر رفت، به مسئول مربوط گوشزد مي شود كه چه قطعاتي از موتور در ‏حال سايش است و براي حل اين مشكل يا بايد روغن موتور را تعويض كرد يا نسبت به ‏رفع مشكل مكانيكي موتور اقدام كرد.